در این  نوشتار قصد بیان ضوابط طراحی معماری پارکینگ مطابق با موارد آیین نامه ای و استانداردهای لازم را داریم. اگرچه بسیاری از نکات ارایه شده در ذیل بدیهی بوده، ولی  عدم رعایت چنین نکاتی می تواند باعث خسارت های مالی ، جانی ودر کم ترین اثر موجب رد شدن طراحی از سوی سازمان نظام مهندسی گردد.

انواع پارکینگ وسائل نقلیه در ساختمان
پارکینگ خصوصی: توقف گاه های مختص وسائل نقلیه ساکنان و کاربران در ساختمان ، پارکینگ خصوصی محسوب می گردند.

پارکینگ عمومی: توقف گاه های مختص تصرف های عمومی و نیز پارکینگ هائی که امکان استفاده عموم از آنها میسر است، پارکینگ عمومی محسوب می گردند.

گروه بندی پارکینگ ها:
پارکینگ کوچک: دارای حداقل سه محل توقف خودرو
پارکینگ متوسط: دارای چهار تا حداکثر بیست و پنج محل توقف خودرو
پارکینگ بزرگ: دارای بیش از بیست و پنج محل توقف خودرو

پارکینگ سوئیچی چیست؟

در پارکینگ های خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو دیگر پیش بینی دو واحد محلتوقف خودرو در پشت سر هم بلا مانع است ، مشروط به آن که فضای مانور کافی داخل پارکینگ وجود داشته باشد .طول و دهانه پارکینگ سوئیچی عیناً مشابه پارک اصلی است .
در محاسبه تعداد محل توقف خودروها جهت تعیین گروه پارکینگ، پارک های سوئیچی نیزمنظور می گردند.

نکات طراحی پارکینگ
 
به صورت کلی برای هرماشین 2.5 متر عرض باید در نظر گرفته شود  شود.برای دو ماشین  دو  حالت زیر اتفاق می افتد:الف)اگر دوطرف پارکینگ دیوار باشد عرض 5متر باید در نظر گرفته شود.
ب)اگر یک طرف پارکینگ دیوار و طرف دیگر ستون باشد عرض 4.75 در نظر گرفته می شود.
برای سه ماشین 2.5 متر به عرض ذکر شده در بالا اضافه می شود.
در صورتی که دو طرف ماشین به دیوار یا ستون مسدود باشد حداقل ابعاد به صورت 3*5 خواهد بود.
اگر بین دو ستون به صورت داخل به داخل 4.5 متر فضا وجود داشته باشد ؛امکان ایجاد دو پارکینگ وجود دارد.

ابعاد  ستون ها

در صورتی که ابعاد ستون ها 40*40 باشد ،فاصله ی آکس به آکس (مرکز به مرکز ) ستون ها 4.9 متر می باشد.

در صورتی که فاصله ی بین دو ستون 6.5 متر باشد می توان بین دو ستون سه اتومبیل قرار داد.

در صورتی که ابعاد ستون ها 40*40 باشد ،فاصله ی آکس به آکس (مرکز به مرکز ) ستون ها7.19متر می باشد.

در صورتی که فاصله ی بین دو ستون 6.5 متر باشد می توان بین دو ستون سه اتومبیل قرار داد.

جهت خروج اتومبیل باید 5 متر پشت هر ماشین خالی باشد.

اگر ماشین ها کنار دیوار قرار بگیرند ،می توان ابعاد جای پارک ماشین را به صورت 6*2 در نظر گرفت.

حالت چیدن پارکینگ ها به صورت L باعث می شود  با استفاده از هم پوشانی فضای خالی  بین آن ها جهت ایجاد تعداد پارکینگ بیشتر  و یا جهت ایجاد تاسیسات ،انبار،دستگاه پله و آسانسور استفاده کرد.

مسیر آزاد ماشین ها در پارکینگ با حداقل عرض 3 باید طراحی گردد ،این مسیر می تواند با فضای مورد نیاز پشت ماشین ها یا فضای ترددی کنار آن ها همپوشانی داشته باشد.

دستگاه ارتباطات عمودی و رمپ با حالت ضربدری جهت ایجاد حداکثر پارکینگ طراحی گردد.

اگر زیرزمین پارکینگ باشد ،بهتر است دستگاه پله و آسانسور در انتهای بنا و سمت دیوار هسایه باشد.

اگر پارکینگ طبقه ی همکف باشد بهتر است راه پله در انتهای زمین قسمت بد زمین باشد.

بهتر است ورودی رمپ از عرض کم طراحی گردد.

درصورتی که حیاط  داشته باشیم  ،بهتر است رمپ داخل حیاط طراحی شود.

در قرارگیری پارکینگ ها باید توجه گردد که به ازای هر فاصله ی دو ماشین نیم متر از عرض (n*25) باید کاسته شود.

در صورتی که محل توقف خودرو در میان ستون هایی باشد که درب سواره بین دهانه مذکور واقع شده، رعایت فواصل مطابق تصاویر الزامی است. (مبنای اندازه گیری در تصاویر فاصله تمام شده پس از نازک کاری می باشد)

تعداد درب پارکینگ مورد نیاز برای احداث بنا
عرض مفید درب ورودی (پشت تا پشت چهار چوب درب)، معبر ورودی و شیب راهه درپارکینگ های بزرگ حداقل شش مترو در پارکینگ های متوسط و کوچک حداقل سه مترمی باشد.

1. تعداد درب پارکینگ مورد نیاز براساس مصوبات شهرسازی برای هر ملک تنها یک درب پارکینگ می توان تعیین و طراحی کرد.

2. . تعداد درب های پارکینگ دو باب خواهد شد اگر شرایط خاصی به شکل ذیل برای ملک وجود داشته باشد:
   الف)در ملک با ضلع(بر) بزرگتر از ۲۰ متر
   ب)تجمیع دو ملک به شرط وجود یک ضلع بزرگتر از ۱۴ متر
   ج)تجمیع سه قطعه دربافت فرسوده به شرط ایجاد ضلع ملک بزرگتر از ۱۲ متر
   در صورت تامین نبودن شرایط فوق عوارض درب اضافی از مالک توسط شهرداری اخذ میگردد.

ارتفاع آزاد درب پارکینگ

• در کلیه انواع پارکینگ ها ارتفاع آزاد درب پارکینگ (مکانی که ماشین عبور می کند) نباید از 210 سانتی متر کمتر باشد.
  تبصره: فقط در پارکینگ های کوچک خصوصی در صورتی که ورودی و خروجی سواره و پیاده از هم جدا باشد می توانید حداقل ارتفاع آزاد درب ورودی -خروجی سواره را 195 سانتی متر در نظر بگیرید.

• ایجاد درب ورودی و خروجی مجزا برای سواره در پارکینگ های بزرگ عمومی الزامی می باشد.

• در پارکینگ های بزرگ عمومی بایستی حتما سرویس بهداشتی پیش بینی شود.

ارتفاع مفید پارکینگ ها
ارتفاع مفید پارکینگ، فاصله از کف تمام شده پارکینگ در آن نقطه تا زیر پایین ترین محل عناصر سازه ای و یا تأسیساتی می باشد.
ارتفاع مفید مجاز “پارکینگ های کوچک” ، حداقل دو متر و بیست سانتی متر (20/2 متر)می باشد.
ارتفاع مفید مجاز”پارکینگ های متوسط وبزرگ” حداقل دو متر وچهل سانتی متر(40/2متر) می باشد.
در پارکینگ های عمومی حداقل ارتفاع مفید ورودی و خروجی دو متر و چهل سانتی متر(40/2 متر) می باشد.
در پارکینگ های خصوصی حداقل ارتفاع مفید ورودی و خروجی دو مترو ده سانتی متر(10/2 متر) می باشد.
لزوم تامین پارکینگ موکول به احداث بنای جدید است.
لزوم احداث پارکینگ وابسته و مشروط به احداث بنای جدید است این در حالی است که در برخی شهرداریها بدون احداث بنا یا حتی تغییر کاربربی در اقدامی عجیب املاکی که دارای پایانکار است را دارای کسری پارکینگ اعلام نموده و در اقداماتی مانند تعمیرات مجدد موضوع را به کمیسیون ماده 100 ارجاع می دهند باید توجه داشت که با عدم احداث فضای جدید موضوع از تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری خروج موضوعی دارد.