معماری و سبک‌های آن از بدو شکل‌گیری تاریخ بشر تا امروز در قالب بنا‌ها با کاربری‌های متفاوت از دوره‌ای برای دوره دیگر به ارث مانده‌اند.

مساجد نیز از این امر مستثنی نیستند و بخشی از بار انتقال فرهنگ و هنر به نسل‌های بعد را بر دوش کشیده‌اند. این مساجد هستند که علاوه بر تبلیغ دین بخشی از زیبایی‌های معماری را به دوره‌های تاریخی دیگر منتقل کرده‌اند و در برخی از مواقع بخشی از ادبیات را نیز در قالب اشعار حک شده روی دیوار‌ها، به یادگار گذاشته‌اند.

در اصل این اماکن، مکان‌های مناسبی برای حفظ و نگهداری از داشته‌های مسلمانان و جوامع اسلامی به حساب می‌آیند.

ما در این گزارش با شما همسفر می‌شویم و با سفر به برخی از کشور‌های جهان به برخی از شناخته‌شده‌ترین مساجد جهان سر می‌زنیم. با معمارانه همراه باشید.

در آغاز به کشور برونئی و بندر سری بگاوان سفر می‌کنیم و از جاذبه گردشگری این بندر که با نام مسجد سلطان عمر علی سیف الدین شناخته می‌شود، بازدید می‌کنیم.

مسجد سلطان عمر علی سیف الدین در میان مردم برونئی نشان اختصاصی کشورشان است. این مسجد که با دهکده آبی کامپونگ آیر محاصره شده، نماد اسلام در برونئی و بزرگ‌ترین مسجد در خاور دور است. خاور دور اصطلاح جغرافیایی برای اشاره به آسیای شرقی، شرق دور روسیه و آسیای جنوب شرقی است.

در ادامه سفر، به کشور چین سر می‌زنیم و یکی از قدیمی‌ترین مساجد این کشور در شهر شی‌آن را می‌بینیم. بنای این مسجد که با نام مسجد جامع شی‌آن شناخته می‌شود، در زمان حکومت سلسله تانگ که از سال ۶۱۸ تا ۹۰۷ میلادی بر چین حکمفرمایی می‌کرد، ساخته شد و بعد‌ها در دوره سلسله مینگ بازیابی شد.

کمی که از شهر شی‌آن فاصله بگیریم، به پکن می‌رسیم و در این شهر سراغ یکی دیگر از قدیمی‌ترین مساجد چین را می‌گیریم. این مسجد، مسجد نیوجی است.

مسجد نیوجی در سال ۹۹۶ میلادی ساخته و در قرن هفدهم و هجدهم میلادی بازسازی شد.

پس از دیدن برخی از مساجد تاریخی چین، به مسجد امام حسین (ع) در قاهره سر می‌زنیم. بنای این مسجد در سال ۵۵۳ هجری شمسی و همزمان با دوران خلافت فاطمیان ساخته شده است.

افرادی که از مسجد امام حسین (ع) بازدید می‌کنند، متوجه ضریحی می‌شوند که منتسب به محل دفن سر امام سوم شیعیان است. بنا بر آنچه در یکی از روایت‌ها آمده، خلفای فاطمی سر حسین بن علی (ع) را از دروازه فرادیس شام، به عسقلان و سپس به قاهره منتقل کرده و روی آن مقبره‌ای بنا کردند. البته درباره آنکه پس از انتقال سر مبارک امام حسین (ع) به شام چه اتفاقی افتاده است، اختلاف نظر وجود دارد.

نوبتی هم که باشد نوبت هند و مسجد چهارمنار، قدیمی‌ترین بنای تاریخی شهر حیدرآباد است. این بنای تاریخی که در سال ۱۵۹۱ میلادی ساخته شده، نشانه‌ای جهانی از حیدرآباد و نمونه‌ای از فرهنگ اسلامی ـ‍‍ ایرانی در هند است.

مسجد چهارمنار در ساحل شرقی رودخانه موسی قرار گرفته و به اندازه‌ای اهمیت دارد که ساختار اولیه شهر حیدرآباد بر اساس بنای آن ساخته شده است.

حالا برای استراحتی کوتاه به کشور خودمان برمی‌گردیم و دمی را در شهر اصفهان می‌گذرانیم. مسجد امام یکی دیگر از شناخته شده‌ترین مساجد جهان است. این مسجد در گذشته با نام‌های مسجد شاه، مسجد جامع عباسی، مسجد مهدیه، مسجد المهدی و مسجد سلطانی شناخته می‌شد.
مسجد امام در دوره صفویه ساخته شده و در میدان نقش جهان اصفهان قرار گرفته است. این مسجد در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ ثبت ملی شد.

مسجد جامع اصفهان یا مسجد جامع عتیق یکی دیگر از مساجد زیبا و تاریخی اصفهان است. بنای اولیه این مسجد در سال ۱۵۶ هجری قمری ساخته شد، اما در سال ۲۲۶ هجری قمری تخریب شد تا بنایی ستون‌دار به همراه سقفی چوبی ساخته شود. البته مهم‌ترین تغییرات مسجد در دوران سلجوقی انجام شد.

در پایان سفر اگرچه مساجد شناخته شده جهان تعداد چشمگیری دارند، ترجیح می‌دهیم سری به مسجد جامع سامرا بزنیم. این مسجد که در سامرای عراق قرار گرفته، در سال ۲۳۷ هجری قمری ساخته شده و مناره حلزونی شکلی دارد که هر ساله گردشگران زیادی را به سمت خود می‌کشاند.

گفتنی است از دیگر مساجد شناخته شده جهان می‌توان به مسجد رم، مسجد کوبه، مسجد محمدالامین (ص)، مسجد نگارا، مسجد قل شریف، مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجدجامع قیروان، مسجد جمکران و مسجد استقلال اشاره کرد.